Üç Türk Devleti Rum Kesimini ''Kıbrıs Cumhuriyeti'' olarak tanıdı

Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ni "Kıbrıs Cumhuriyeti" olarak tanıma kararı alarak Türkiye’nin Doğu Akdeniz politikalarında yeni bir kırılmaya yol açtı.

Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan'ın, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ni "Kıbrıs Cumhuriyeti" olarak tanıma kararı Türkiye’de büyük şaşkınlık yarattı. Bu üç Türk devletinin yaptığı hamle, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki çıkarları ve KKTC'nin meşruiyet mücadelesi açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Stratejistler, bu kararların ardında Fransa merkezli Avrupa Birliği (AB) etkisini işaret ediyor. Bu gelişme, KKTC’nin 2022 yılında Türk Devletleri Teşkilatı'na gözlemci üye olarak kabul edilmesinin ardından yaşanması, Doğu Akdeniz'deki güç dengelerinin nasıl şekilleneceğini daha da merak edilir hale getiriyor. Uzmanlara göre, Özbekistan’ın tekstil ihracatını artırma, Kazakistan’ın enerji kaynaklarını Batı'ya taşıma ve Türkmenistan’ın doğalgazını çeşitlendirme planları, bu kararın alınmasında belirleyici olmuş olabilir. Türkiye'nin, bu ülkelerle olan stratejik ilişkilerindeki zorlu dönem daha da derinleşiyor. AB'NİN KÜRESEL GEÇİT GİRİŞİMİ VE ORTA ASYA ÜLKELERİ Prof. Dr. Hasan Köni’nin değerlendirmelerine göre, Avrupa Birliği'nin son dönemde Orta Asya ülkelerine yönelik artan ilgisi, bu ülkelerin Rum Kesimi'ni tanıma kararı almasına zemin hazırladı. AB’nin 300 milyon euroluk yatırım paketi ve ‘Küresel Geçit’ girişimi, Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan’ın Batı’ya açılma arzusunu körükleyen başlıca etmenler arasında yer alıyor. RUSYA'NIN ETKİSİ Rusya ise bu denklemdeki rolünü de gözler önüne serdi. Prof. Dr. Köni’ye göre, Türkiye'nin Kırım’a dair yaptığı açıklamalar, Moskova’nın tepkisini çekmişti. Kazakistan’ın, Rusya ile yaşadığı gerilimlere rağmen bu kararı alması, Moskova'nın bölgedeki etkisinin devam ettiğini gösteriyor. Avrupa Birliği ise bir yandan Rusya’yı çevrelemeye çalışıyor, diğer yandan da Orta Asya ülkeleri üzerinde etki kurmaya devam ediyor. KAZAKİSTAN, ÖZBEKİSTAN VE TÜRKİYE İLE İLİŞKİLERDE KRİTİK DÖNEM Prof. Dr. Hasan Ünal ise bu kararların Türk dış politikası açısından büyük bir başarısızlık olduğunu belirtiyor. Ünal, özellikle Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan'ın Rum Kesimi'ni tanımasının, Türkiye için bir diplomatik çöküş anlamına geldiğini vurguluyor. Ünal, Türk Devletleri Teşkilatı’na üye ülkelerin, KKTC’yi tanımamaları ve Rum Yönetimi’ne büyükelçilik açmaları'nın anlamlı bir dönüm noktası olduğunu ifade ediyor. Ayrıca, 2022 yılında KKTC'nin gözlemci üye olarak kabul edilmesiyle Türkiye'nin önemli dış politika adımlarının bu ülkeler tarafından yok sayıldığını söylüyor. KKTC'NİN TANINMAMASI VE BM KARARLARI KKTC, 1983 yılında bağımsızlık ilan etti fakat BM ve uluslararası toplum, bu ilanı hukuka aykırı ve tek taraflı olarak nitelendirdi. BM Güvenlik Konseyi'nin aldığı kararlar gereği, hiçbir ülke KKTC'yi tanımıyor. Bu sebepten dolayı, Türkiye dışında hiçbir ülke, KKTC’nin bağımsızlığını tanımamış ve Rum tarafını meşru devlet olarak kabul etmiştir.