Türkiye BRICS'e üye olacak mı?

BRICS'in genişletilmiş formatta ilk toplantısı 22 Ekim'de Kazan'da gerçekleştirildi. 36 ülkenin hükümet ve devlet başkanının katılımıyla gerçekleşen bu zirve, uluslararası ilişkilerde önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor.

16. BRICS Zirvesi, 22-24 Ekim tarihlerinde Rusya'nın Kazan kentinde gerçekleşti. BRICS'e yeni üyelerin katılması ardından ilk kez düzenlenen zirvede üye ülkelerinin liderleri, bazı ülkeleri BRICS ortağı olarak davet etmeyi kararlaştırdı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ise zirvede yaptığı konuşmada "Barışçıl BRICS", "Yenilikçi BRICS", "Yeşil BRICS", "Adil BRICS" ve "Beşeri BRICS" olmak üzere 5 alanda Çin'in yaklaşımı ve tavrını açıkladı. Peki, zirvede neler yaşandı? Öne çıkan detaylar nelerdi? Türkiye-Çin ilişkileri açısından bu gelişmeler ne anlama geliyor? Uzmanlara göre, Rusya bu toplantıda her şeyden önce Batı'ya bir mesaj verdi. "Ben yalnız değilim" diyerek, 36 ülkenin katılımıyla gerçekten başarılı bir diplomatik etkinlik gerçekleştirildi. Batı'nın son birkaç yıldır yalnızlaştırmaya çalıştığı Rusya, bu yalnızlığını zirveyle aştığını gösterdi. Bu durum, Batı'nın tek başına bir dünya olmadığını ve küresel güneyin merkezinde yer alan yeni bir dünyanın oluştuğunu göstermesi açısından önemliydi. Zirveye Batı'nın müttefik ülkeleri arasında yer alan Mısır ve BAE liderinin katılması da önemliydi. Türkiye'yi kim istemiyor? Hindistan'ın Türkiye'nin üyeliğine engel olduğu düşünülüyor. Hindistan'ın Çin ile arası bozuk. İsrail ve ABD ile arası çok iyi. Şanghay İşbirliği Örgütü'nde de Türkiye'ye olumsuz oy verecek tek ülke var, o da Hindistan. Çünkü Türkiye'nin Keşmir meselesinde Pakistan tarafında durması ve Pakistan'la yoğun askeri ilişkilerini geliştirmesi, Hindistan tarafından kabul edilemez bir durum olarak görülüyor. Hindistan da buna karşılık olarak Yunanistan ve Ermenistan ile, özellikle de Yunanistan'la askeri alanda ilişkilerini geliştirmeye başladı. Türkiye, "BRICS'e adayım" diye hiçbir zaman resmi olarak açıklama yapmadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Kazan'a son dakikada gitti. Galaya katılmadı, yemeğe katılmadı, açılışa katılmadı. Erdoğan, Kazan'a gittikten sonra TUSAŞ'a yönelik terör eylemi yapıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve diğer yetkililerin bedenleri oradaydı ama akılları Türkiye'de kaldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kazan dönüşünde uçakta gazetecilere şunları söyledi: "Türkiye olarak BRICS ile ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz. BRICS üyesi ülkelerle ikili olarak zaten uzun yıllara dayalı ilişkilerimiz, birlikteliğimiz söz konusu. BRICS de diğer platformlar ve uluslararası oluşumlar da bizi ekonomik açıdan güçlendiren unsurlardır. Bunları da biz görmezden gelemeyiz. Türkiye'nin BRICS ile işbirliğini ilerletmesi, ekonomik ortaklıklarımızın sayısını artırmayı karşılıklı saygı çerçevesinde bu dayanışmayı sürdürmemiz, 'kazan-kazan' esasına göre hem BRICS ülkelerinin hem de ülkemizin çıkarınadır. Nitekim başta dönem başkanı olarak Sayın Putin olmak üzere yaptığımız ikili görüşmeler, bunları çok açık net ortaya koyuyor. Bu anlayıştan birilerinin bize yapmış olduğu telkinlerle vazgeçemeyiz. Kendi kararımızı kendimiz vermek suretiyle yolumuza devam edeceğiz." Çin Cumhurbaşkanı Şi Cinping, önümüzdeki aylarda Türkiye'yi ziyaret edecek.  Bu ziyaret 2025 yılında gerçekleşecek. Gündemde altyapı projeleri var. Çin ve Rusya, BRICS'te iki belirleyici aktör. Bu iki ülkenin lideri isterse BRICS yolu Türkiye'ye açılır ancak Ankara'nın bu yönde çok da aceleci olduğu göze çarpmıyor.