Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı ocak ayı Tarım Girdi Fiyatları Endeksi, 2023 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %6,24, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,24, bir önceki yılın aynı ayına göre %95,99 ve on iki aylık ortalamalara göre %118,18 artış gerçekleşti.

Tarımsal girdi maliyetlerindeki bu artış, pek çok ürün için ekim mevsimi yaklaşırken çiftçiyi kara kara düşündürüyor.

Özellikle devletin taban fiyat belirlediği ürünlerdeki üreticiler, son yıllarda açıklanan taban fiyatlar ile artan maliyetler arasındaki uçurum nedeniyle ekim yapıp yapmamak konusunda kararsız kalıyor.

Türkiye'nin en yaygın ekim alanına sahip arpa ve buğdayı baz aldığımızda, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 2023 yılı Buğday alım fiyatını 8 bin 250 TL/Ton ve Arpa alım fiyatını da 7 bin TL/Ton olarak belirlemişti.

2022 yılında ise TMO, buğday ve arpa alım fiyatları önce 6 bin 50 lira, arpa ise 5 bin 500 lira olarak açıkladı. Gelen tepkiler üzerine ekmeklik buğday alım fiyatı 6 bin 50 liradan 6 bin 450 liraya, arpa ise 5 bin 500 liradan 5bin 700 liraya çıkarıldı.

2022 ile 2023 taban fiyatları karşılaştırıldığında, hububat taban fiyatlarındaki artış sadece yüzde 27 civarında gerçekleşti. Oysa 2022 ile 2023 arasında tarımsal girdi maliyetlerindeki artış bunun kat be kat üstünde gerçekleşti.

Mazot tam iki katına çıktı

Geçtiğimiz yıl bugün Türkiye ortalaması 21 liradan satılan bir litre mazot, bugün tam yüzde 100'lük bir artışla 42 liraya satılıyor. Tohum, gübre ve zirai ilaç gibi pek çok girdilerdeki fiyat artışı da bu seviyenin de üzerinde.

Bu durumda, yine hububat üretimini baz adlığımızda açıklanacak taban fiyatlarda yüzde 100'lük bir artış olması halinde çiftçi artan maliyetler karşısında korunmuş olacak.

Bu durumda TMO'nun 2024 yılı için açıklayacağı buğday taban fiyatının 16 bin 500, arpa taban fiyatının ise 14 bin lira civarında olması gerekiyor.

Ancak geçtiğimiz yıl bu oran sadece yüzde 27 seviyesinde kaldığı için pek çok çiftçi aynı durumun yaşanması halinde iflas edeceğini ve borçlarının ödenmesinin imkansız hale geleceğini düşünüyor.

Hububat üretimi yapan bir çiftçi ise durumu, "Ekim yapıp zarar etmektense, tarlayı boş bırakmak daha cazip görünüyor" diyerek özetliyor.